Zawarcie związku małżeńskiego domyślnie oznacza, że będzie miała miejsce małżeńska wspólność majątkowa. Jednak nie zawsze jest to ten rodzaj ustroju małżeńskiego, który nas interesuje. Coraz więcej par decyduje się na rozdzielność majątkową małżonków. Przyczyn tego stanu rzeczy jest wiele, choć nie bez znaczenia są m.in. chęci uchronienia się przed długami współmałżonka. Co więc warto wiedzieć o tym rozwiązaniu i kiedy rozdzielność małżeńska jest dobrym rozwiązaniem?
Czym jest rozdzielność majątkowa?
Wyjaśnijmy krótko, czym w ogóle jest rozdzielność majątkowa małżonków. Jest to specyficzny ustrój majątkowy, którego naturalną, domyślnie wybieraną alternatywą jest małżeńska wspólność majątkowa. W przypadku rozdzielności każdy z małżonków decyduje za swój osobisty majątek, który pozostaje do samodzielnego zarządzania. Oznacza to, że rozdzielność majątkowa małżonków tworzy sytuację prawnego rozdzielenia obu majątków.
Na czym polega rozdzielność majątkowa?
W praktyce rozdzielność małżeńska w małżeństwie nie oznacza, że nie wolno nabywać wspólnych praw majątkowych. Jeśli tak będzie, każdy z małżonków może mieć dostęp do części udziałów wyrażonej w ułamku, która jest określana przez samych małżonków. Kluczowe jest to, że każdy z małżonków decyduje o swojej części bez konieczności pytania o zgodę drugiej strony. Przykładowo, jeśli jeden z małżonków otrzyma w spadku mieszkanie, będzie ono należało tylko do tej osoby. Co za tym idzie, może sprzedać otrzymane mieszkanie bez konieczności uzyskiwania na to zgody, a w tym celu może skorzystać z szybkiej, bezpiecznej sprzedaży, jaką oferuje biuro nieruchomości online.
Rozdzielność majątkowa małżonków – rodzaje
Standardowy podział rozdzielności majątkowej przebiega poprzez wyróżnienie:
- rozdzielności majątkowej dobrowolnej – ta dzieli się na zwykłą oraz na rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków;
- rozdzielności majątkowej przymusowej.
W przypadku zawarcia rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków ma co do zasady podobne skutki, co zwykła rozdzielność majątkowa. Tę opcję wyróżnia jednak to, że jeśli dojdzie do ustania małżeństwa np. poprzez rozwód, małżonek o niższych dorobku może zażądać wyrównania go poprzez przeniesienie określonych praw lub dokonanie zapłaty.
Co wchodzi w skład majątku osobistego małżonków?
Rozdzielność majątkowa małżonków zakłada, że nie ma majątku wspólnego, a są jedynie małżonki osobiste. W skład takiego majątku osobistego każdego współmałżonka wchodzą:
- przedmioty nabyte w czasie wspólności majątkowej do majątku danego małżonka,
- przedmioty majątkowe, które zostały nabyte jeszcze przed powstaniem wspólności majątkowej,
- udział wynoszący jedną drugą części w przedmiotach, które wchodzą w skład dotychczasowego majątku wspólnego małżonków – stosunek tego, jaką część otrzymuje dany współmałżonek, można ustawić w dowolnych proporcjach;
- przedmioty majątkowe, jakie małżonek nabył od daty zawarcia umowy, w wyniku której została wprowadzona rozdzielność małżeńska.
Ustanowienie rozdzielności majątkowej
Jak w ogóle wygląda ustanowienie rozdzielności majątkowej? Co do zasady rozdzielność majątkowa małżonków jest ustanawiana przez nich samych. Często jest ona określana mianem intercyzy i przyjmuje formę aktu notarialnego, który jest podpisywany w obecności notariusza. Co więcej, może być ona ustanowiona nie tylko przed ślubem, ale i w trakcie jego trwania. Należy przy tym zaznaczyć, że jej ustanowienie może być wynikiem orzeczenia sądowego. Ma to miejsce wtedy, kiedy wnioskuje o to jeden z małżonków i wystąpią odpowiednie przesłanki, aby doszło do przychylenia się przez sąd do wniosku. Choć ewentualna rozdzielność małżeńska w takim przypadku jest rozpatrywana indywidualnie, wskazuje się określone sytuacje, w których sądy zazwyczaj pozytywnie rozpatrują tego typu wniosku. Dochodzi do tego, gdy:
- współmałżonek trwoni majątek wspólny,
- współmałżonek zatrzymuje cały majątek wyłącznie dla siebie,
- ma miejsce rażąca wręcz niegospodarność,
- jeden z małżonków z nieuzasadnionych przyczyn rezygnuje z pomnażania majątku wspólnego.
Co więcej, rozdzielność majątkowa może powstać na skutek orzeczenia ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków, orzeczenia separacji lub przy ogłoszeniu upadłości konsumenckiej. W innych przypadkach może być tak, że sąd uzna za zasadny, aby w mocy pozostała małżeńska wspólność majątkowa.
Jak sprzedać mieszkanie?
Ile zapłacimy za rozdzielność małżeńską?
Jak wygląda sprawa opłat ponoszonych za ustanowienie rozdzielności majątkowej? W przypadku podstawowego przebiegu sprawy wynosi to 400 złotych plus podatek VAT. Taka opłata jest związana jednak bezpośrednio z zawarciem intercyzy jeszcze przed ślubem. W przypadku istnienia wspólności majątkowej, czyli już po zawarciu związku małżeńskiego, taksa notarialna jest uzależniona od tego, jaka jest wielkość posiadanego majątku wspólnego. Przedziały i koszty dla wskazanych wartości majątku to:
- poniżej 3 tys. zł – 100 złotych opłaty;
- pow. 3 tys. zł do 10 tys. zł – 100 złotych + 3% nadwyżki pow. 3 tys. zł;
- pow. 10 tys. zł do 30 tys. zł – 310 zł + 2% od nadwyżki pow. 10 tys. zł;
- pow. 30 tys. zł do 60 tys. zł – 710 zł + 1% nadwyżki pow. 30 tys. zł;
- pow. 60 tys. zł do 1 mln zł – 1010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 tys. zł;
- pow. 1 mln zł do 2 mln zł – 4770 zł + 0,2% od nadwyżki pow. 1 mln zł.
- Pow. 2 mln zł – 6770 zł + 0,25% od nadwyżki pow. 2 mln zł – maksymalnie może być to opłata wynosząca 10 tys. zł.
Kiedy opłaca się rozdzielność majątkowa małżonków?
Postawienie na zawarcie rozdzielności małżeńskiej jest dobrym pomysłem w określonych sytuacjach. Przede wszystkim dotyczy to momentu, w którym postanowimy założyć działalność gospodarczą i nie chcemy, aby współmałżonek odpowiadał za ewentualnie źle przemyślane decyzje biznesowa. Podobnie wygląda sprawa, jeśli jakiś małżonek wykonuje pracę obarczoną dużą odpowiedzialnością finansową za popełnione błędy. Oprócz tego rozdzielność majątkowa znakomicie sprawdza się w przypadku rozwodu, gdyż znacząco ułatwia przeprowadzenie całej procedury. Rozdzielność małżeńska w takim przypadku jasno wskazuje majtek osobisty i ewentualny majątek wspólny i nie ma problemu z tym, aby określić, co i jak należy podzielić.
Skutki rozdzielności małżeńskiej po rozwodzie
Co do zasady rozdzielność majątkowa nie ma wpływu na dziedziczenie ustawowe, więc małżonek może dziedziczyć po śmierci współmałżonka, choć przebiega to na nieco innych zasadach. Co więcej, rozdzielność małżeńska nie ma wpływu na wywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego. Oznacza to, że pomimo rozdzielności majątkowej w małżeństwie po rozwodzie może być nałożony obowiązek łożenia na byłego współmałżonka. Jeśli zaś nie poinformujemy wierzyciela o istnieniu rozdzielności majątkowej w momencie podpisania umowy, ten może domagać się spłaty długu również od współmałżonka.
Czym jest małżeństwa wspólność majątkowa?
Określenie to dotyczy sytuacji, w której małżonkowie nie zdecydowali się na intercyzę, czyli rozdzielność majątkową. Małżeńska wspólność majątkowa powstaje więc na mocy zawarcia małżeńska. W jej rozumieniu wyróżnia się majątek wspólny i osobisty. Te mogą być modyfikowane przez małżonków. Oznacza to, że mogą oni w formie aktu notarialnego rozszerzyć lub ograniczyć wspólność majątkową i nie muszą dokonywać wspomnianej wcześniej rozdzielności majątku w małżeństwie. Co do zasady przyjęło się, że małżonkowie zarządzają majątkiem wspólnym na równych zasadach, a samodzielnie mogą rozporządzać tylko majątkiem, który wchodzi w skład osobisty. Z majątku wspólnego samodzielne zarządzanie obejmuje jednak przedmioty służące do prowadzenia działalności zarobkowej lub do wykonywania zawodu. Pozostałe przedmioty majątkowe również pozostają do swobodnej dyspozycji tak długo, jak nie będzie sprzeciwu drugiego małżonka. Co jednak w sytuacji chęci sprzedaży, obciążenia lub zbycia nieruchomości? W takim przypadku jest konieczne uzyskanie zgody drugiego małżonka i nie wystarczy sam brak sprzeciwu. Kontakt z biurem nieruchomości online jest zatem wskazany, jeśli doszło do porozumienia odnośnie do sprzedaży domu lub mieszkania, czego wymaga małżeńska wspólność majątkowa.
Chcesz sprzedać mieszkanie? – Zapraszamy do naszego skupu nieruchomości